Ontslag op staande voet

Als een werkgever een werknemer op staande voet ontslaat is er doorgaans iets zeer ernstigs voorgevallen wat volgens de werkgever niet door de beugel kan. In dat geval kan de werkgever het dienstverband met onmiddellijke ingang beeindigen, zonder opzegtermijn en zonder tussenkomst van het UWV of de kantonrechter. Toch kan een werkgever niet zo maar een werknemer de laan uitsturen.

“Dringende” reden

In de eerste plaats moet er een dringende reden zijn voor het ontslag. In de wet staat dat voor de werkgever als dringende redenen worden beschouwd: “zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijs niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.” De wet noemt een aantal voorbeelden die als dringende reden kunnen worden gezien:

• Wanneer de werknemer bij het sluiten van de arbeidsovereenkomst de werkgever heeft misleid met valse stukken of valse inlichtingen geeft over de beëindiging van zijn vorige arbeidsovereenkomst;
• Wanneer hij in ernstige mate de bekwaamheid of geschiktheid mist voor zijn werk;
• Wanneer hij zich ondanks waarschuwing overgeeft aan dronkenschap of ander liederlijk gedrag;
• Wanneer hij zich schuldig maakt aan diefstal of andere misdrijven;
• Wanneer hij de werkgever, diens familieleden of huisgenoten, of zijn mede-werknemers verleidt tot handelingen in strijd met de wet of goede zeden;
• Wanneer hij opzettelijk, of ondanks waarschuwing roekeloos, zichzelf of anderen aan ernstig gevaar blootstelt;
• Wanneer hij bedrijfsgeheimen bekend maakt;
• Wanneer hij hardnekkig weigert te voldoen aan redelijke bevelen of opdrachten;
• Wanneer hij door opzet of roekeloosheid buiten staat geraakt of blijft de bedongen arbeid te verrichten;

Daarbij spelen de omstandigheden waaronder dit plaats vindt een belangrijke rol. Als een medewerker zich al vaker heeft misdragen, of zelfs al een officiële waarschuwing heeft gehad, dan is een ontslag op staande voet eerder gerechtvaardigd. Bovendien kan de zorgvuldigheid waarmee een werknemer zijn werk in het verleden heeft uitgevoerd meespelen bij de beoordeling of er sprake is van een dringende reden.

Er wordt van de werkgever verwacht dat hij rekening houdt met de gevolgen van het ontslag op staande voet voor de werknemer. De werknemer verliest werk en inkomen, maar verspeelt ook zijn rechten op een WW uitkering als het ontslag op staande voet gegrond verklaard wordt.

Aandachtspunten bij ontslag op staande voet

Naast het bestaan van een dringende reden, is het bij het ontslag op staande voet ook van groot belang dat de vervolgstappen op de juiste wijze genomen worden.

1. De werkgever moet zeker weten dat er sprake is van een dringende reden. Als hij dat niet zeker weet moet hij zo spoedig mogelijk onderzoek hiernaar (laten) doen. Er moet wel voortvarend worden gehandeld. In de tussentijd kan de medewerker voor korte tijd op non-actief gezet worden.
2. Als de werkgever zeker weet dat er sprake is van een dringende reden, dan zegt hij de arbeidsovereenkomst per direct op. Het ontslag moet onverwijld worden gegeven, zo spoedig mogelijk nadat de feiten bekend zijn. Bij die opzegging moet de aanleiding voor het ontslag op staande voet worden beschreven. In deze motivatie moet ook direct de dringende reden volgens de wet worden genoemd.
3. De werknemer moet, zo mogelijk, worden gehoord over het voorval/de reden voor ontslag op staande voet. Het ontslag wordt daarbij medegedeeld. Voer dit gesprek altijd met samen met een mede leidinggevende of personeelsfunctionaris.
4. Het is verstandig om ontslag op staande voet niet alleen mondeling te doen, maar ook schriftelijk, en de werknemer direct te laten tekenen voor ontvangst van de ontslagbrief. Als dat gezien de omstandigheden niet kan, dan moet de brief per gewone en aangetekende post worden verzonden.
5. Een werkgever kan een schadevergoeding eisen van de werknemer en dit inhouden op het laatste loon.

Vervolg

In de meeste gevallen wordt een ontslag op staande voet aangevochten, vooral omdat de werknemer veel verliest met het ontslag. De loonbetaling wordt immers onmiddellijk stop gezet en de werknemer heeft geen recht op WW. De werknemer moet daarvoor een gerechtelijke procedure starten bij de kantonrechter en om vernietiging van het ontslag op staande voet vragen. Een mondeling of schriftelijk protest daar tegen is niet voldoende. 

Heeft u te maken met een ontslag op staande voet of heeft u andere vragen over ontslag? Neemt u dan contact op met Ben Kievitsbosch of Lars van Dijk.